De belangrijkste theorie over veranderstijlen is het Kleurenmodel De Caluwe. Het Kleurenmodel is een makkelijke theorie waarin je jezelf kunt herkennen. Het Kleurenmodel onderscheidt vijf verschillende denkwijzen in een veranderproces. Geen van deze denkwijzen is de perfecte methode. Juist de combinatie van de vijf veranderstijlen creëert de handvaten voor een succesvolle veranderstrategie.
We nemen je kort mee in de vijf verschillende veranderstijlen en de valkuilen die daarbij horen. Aan het einde van het artikel vind je een handige app om je eigen veranderstijl te ontdekken.
De vijf veranderstijlen
Het Caluwe Kleurenmodel bestaat uit geeldruk, blauwdruk, rooddruk, groendruk en witdruk denken. Hierbij worden geel en blauw beschouwd als oorlogskleuren en rood, groen en wit als vredekleuren. Het denken in kleuren kan ingezet worden om:
- Situaties en personen te typeren
- De kleuren helpen om een diagnose te stellen en de aanpak aan te passen
- Jezelf als veranderaar te typeren
Geeldrukdenkers
De opvatting is dat mensen pas zullen veranderen als rekening wordt gehouden met hun belangen of als je deze mensen kunt verleiden of dwingen tot bepaalde ideeën. Voor Geeldrukdenkers is het samenbrengen en vormen van coalities belangrijk in het verandertraject. De methode is effectief wanneer meerdere partijen of personen zijn betrokken en complexe doelen moeten worden bereikt.
De valkuil van het Geeldrukdenken is dat er een machtsstrijd ontstaat. Een situatie waarbij niemand voordelig uit is.
Blauwdrukdenkers
Het Blauwdrukdenken is een projectmatige aanpak. Het verandertraject wordt aangepakt door vooraf het resultaat en de weg ernaar toe vast te leggen. Alle stappen in het traject staan vast. Het Blauwdrukdenken werkt bij veranderingen waarbij het resultaat en de weg goed te voorspellen zijn.
De valkuil van een Blauwdrukdenker is dat de projectmatige aanpak afleidt van het menselijke aspect van veranderingen. Blauwdrukdenkers kunnen over mensen heen walsen of zachtere aspecten van de organisatie negeren.
Rooddrukdenkers
Bij Rooddrukdenken wordt ervanuit gegaan dat bij het gebruik van de juiste instrumenten mensen zullen veranderen. Mensen worden gemotiveerd door middel van belonen en straffen. Bijvoorbeeld door salaris, promotie of demotie en beoordelingen.
De valkuil van Rooddrukdenkers is dat het machtsspel genegeerd wordt en een gebrek aan harde uitkomsten ontstaat. Een andere valkuil kan het gebrek zijn aan ruimte voor maatwerk en individuele situaties.
Groendrukdenkers
Groendrukdenkers hebben de opvatting dat mensen veranderen wanneer ze gemotiveerd worden om te leren. Een groendrukdenker brengt mensen in leersituaties en biedt effectieve wegen om nieuwe methodes te leren.
De valkuil bij deze methode is dat niet elke medewerker de wil of de mogelijkheden heeft om te leren. Daarbij ontbreekt bij deze methode vaak de prioritering en de acties.
Witdrukdenken
Witdrukdenkers zien complexiteit als verrijkend en niet als verstorend. Het idee is dat alles altijd in verandering is. Witdrukdenkers pakken graag de dynamiek aan om veranderingen te weeg te brengen. Daarbij gaat het minder over sturen, maar meer over veranderingen mogelijk maken door vernieuwing en creativiteit.
Deze methode kan zorgen voor onvoldoende inzicht in de drijvende krachten achter verandering. Ook kan het zich uiten in het laten gaan van organisatorische zaken (zoals het inrichten van zelfsturing overlaten aan medewerkers).
Benieuwd wat jouw veranderstijl is?
Nieuwsgierig wat jouw persoonlijke veranderstijl is? Download de gratis app in de Playstore voor Android of in de Appstore voor IOS. Je kunt ook meer lezen over het Kleurenmodel op de website van de Caluwe.
